Dobra dykcja jest niezbędna zarówno w zawodzie aktora, lektora czy dziennikarza. Przydaje się one również wszystkim tym, którzy występują publicznie – podczas konferencji, prelekcji czy webinarów. Warto więc nad nią pracować. Poznaj pięć prostych ćwiczeń, które mogą poprawić twoją dykcję i z pomocą których wszyscy zrozumieją to, co masz im do przekazania.
Nad dykcją warto pracować przez całe życie. Ważne, by robić to regularnie – codziennie, co kilka dni lub raz w tygodniu. Systematyczność jest kluczem do sukcesu. Bez niej trudno o efekty. Dlatego lepiej poświęcić na ćwiczenia dykcyjne parę minut każdego dnia niż dwie godziny raz w miesiącu. Należy jednak pamiętać, że praca nad dykcją to proces – zwykle długi. Nie uda nam się niczego poprawić od tak. Warto dać sobie czas. Przydadzą się więc cierpliwość i pozytywne nastawienie.
A co zrobić, by mieć lepszą dykcję? Od czego warto zacząć pracę nad jej poprawą?
- Zacznij od ziewania – ono pozwoli ci nie tylko rozluźnić mięśnie szczęki, ale też dotlenić cały organizm.
- Połóż dłonie na policzkach i otwórz usta. Poczujesz wówczas, w którym miejscu znajduje się staw skroniowo-żuchwowy. Delikatnie go rozmasuj, wykonując przez kilka minut okrężne ruchy palcami.
- W dokładnie ten sam sposób rozmasuj również mięsień skroniowy, gdyż pracuje on intensywnie podczas unoszenia żuchwy i przyciskania zębów. Łatwo go zlokalizujesz, kładąc dłonie na skroniach i mocno zaciskając szczękę.
- Warto rozmasować również dolną część szczęki – od brody do uszu (zarówno po prawej, jak i lewej stronie twarzy). Najlepiej zrobić to, delikatnie „szczypiąc” ją na całej długości.
- Usta rozgrzejesz naprzemiennie uśmiechając się i robiąc dzióbek – najpierw powoli, a potem coraz szybciej. Możesz również „posyłać całusy”, a także delikatnie przygryzać raz górną, a raz dolną wargę.
- Zamknij usta i językiem dotykaj po kolei każdego zęba – najpierw „u góry”, a później „na dole”. Powtórz to kilka razy, a następnie spraw, by ruch języka był coraz płynniejszy – „jeździj” nim po swoich zębach.
- Wystaw język mocno do przodu – tak, żeby znalazł się jak najbliżej brody, a następnie unoś go wysoko – tak, by niemalże dotknął nosa. Wykonuj te ruchy naprzemiennie.
- Na samym końcu rozgrzewki artykulacyjnej warto też rozgrzać podniebienie miękkie. Aby to zrobić, wymawiaj jednym ciągiem, bezgłośnie – najpierw „kgkgkgkg…”, następnie „unga, unka, unga, unka…”, a później „kokoko…”.
Skoro twój aparat mowy jest już dobrze rozgrzany, to teraz poznaj kilka prostych ćwiczeń dykcyjnych.
Korek od wina
Pamiętaj o tym, by najpierw solidnie rozgrzać swoją żuchwę (rozmasowując staw skroniowo-żuchwowy), następnie chwyć zębami korek od wina – tak, by nie blokował języka, a więc najlepiej w pozycji poziomej, i staraj się jak najwyraźniej mówić (możesz np. wziąć książkę, którą masz pod ręką i czytać ją z korkiem między zębami, możesz też wypowiadać z korkiem zdania z kolejnego ćwiczenia – tylko to już wyższa szkoła jazdy)
Łamisłówka
Powoli, głośno i wyraźnie czytaj poniższe zdania o szczególnym zagęszczeniu poszczególnych głosek, z czasem staraj się robić to coraz szybciej – dbaj jednak o to, by wypowiadane przez ciebie słowa były wciąż zrozumiałe dla potencjalnych słuchaczy:
- Baba bada baobaby. Baba dba o oba baobaby.
- Kiedy susza, szosa sucha. Idzie Sasza suchą szosą.
- Rozrewolwerowany rewolwerowiec rozrewolwerował urewolwerowanego rewolwerowca.
- Czemuż ten cesarz Czech ma taką czczą cechę?
- Nie pieprz wieprza pieprzem, Pietrze, bo bez pieprzu wieprz jest lepszy.
- Jola lojalna, Jola nielojalna.
- Leży Jerzy na wieży i nie wierzy, że na wieży leży dużo jeży.
- Trzmiel na trzosie w trzcinie siedzi, z trzmiela śmieją się sąsiedzi.
- Król Karol kupił Królowej Karolinie korale koloru koralowego.
- Bar Barnaba Bar Barbara oto barów barwna para.
- Czy tata czyta cytaty z Tacyta?
- Przy karczmie sterczy warsztat szlifierczy.
- Drgawki kawki wśród trawki – sprawką czkawki te drgawki.
- Zziajany zięć z żądzy zziębnął, z źdźbła zżuł, zżarł i zżółknął.
- Teatr gra w grotach Dekamerona grom gruchnął w konar rododendrona.
Szybkie samogłoski
Powoli wypowiadaj samogłoski w następującej kolejności: A, E, I, O, U, Y. Powtórz tę sekwencję kilkukrotnie. Następnie staraj się to robić coraz szybciej.
Zbitki głosowe
W szybkim tempie powtarzaj poniższe zbitki głosowe:
- scza szcza fcza chcza ścza
- scze szcze fcze chcze ścze
- sczy szczy fczy chczy śczy
- sczo szczo fczo chczo śczo
- sczu szczu fczu chczu śczu
- ssa ssza sfa scha sśa
- sse ssze sfe sche sśe
- ssy sszy sfy schy sśi
- sso sszo sfo scho sśo
- ssu sszu sfu schu sśu.
Mówienie z przepony
Nie jest to stricte ćwiczenie na dykcję, ale z pewnością pomoże każdemu, kto występuje publicznie i przemawia do ludzi. Jeśli będziesz poprawnie oddychać, łatwiej będzie ci pracować nad dobrą dykcją. Aby uzyskać odpowiednie brzmienie głosu, powinniśmy oddychać przeponą. Wówczas przerwy między oddechami są znacznie dłuższe i możemy wypowiedzieć więcej tekstu bez nerwowej walki o powietrze. A więc w efekcie – mówimy swobodniej, głośniej i łatwiej nam trafić z naszym przekazem do słuchaczy. O to nam przecież chodzi! Mówienie z przepony można ćwiczyć na wiele sposobów. Jednym z nich jest położenie się na plecach z książką na brzuchu. Staraj się wówczas kierować powietrze „niżej” – tak, by książka się unosiła podczas oddychania. Inne ćwiczenie: stań w lekkim rozkroku, trzymając dłonie na pasie. Wdychaj powietrze za nosa, a wydychaj ustami, kontrolując ruchy brzucha i wypowiadając naprzemiennie głoski P, T, C oraz S.
Te ćwiczenia to solidna baza dla każdej osoby, której zależy na tym, by poprawić swoją dykcję. Powtarzaj je regularnie. Nie zniechęcaj się, jeżeli początkowo ich wykonywanie będzie sprawiło ci trudności. Naprawdę warto poczekać na efekty!
Jeśli chcesz otrzymać od nas całkowicie bezpłatnie wyjątkowy zestaw PDF ćwiczeń dykcyjnych, wypełnij formularz poniżej:
Zapoznaj się z najlepszym aktorskim szkoleniem online na rynku:
https://chcezostac.pl/aktorem/
